موتور برق دیزلی، موتور برق گازوئیلی

وجود انرژی برق در کنار زندگی عادی روزانه، امری عادی می‌باشد. فقط کافی است لحظه‌ای به نبود برق فکر کنیم. بیشتر وسایل ما از کار می‌افتند و کار و زندگی و ارتباطات ما دچار اختلال می‌شود. 

دسترسی به شبکه برق امری اجتباب‌ناپذیر می‌باشد و هر شخصی در اکثر مکان‌ها و زمان‌ها به آن دسترسی دارد. با این حال با توجه به شرایط ایجاد شده، در برخی مواقع شبکه توزیع دچار اختلال می‌شود. در این حالت در اختیار داشتن وسیله یا روشی که بتواند انرژی برق مصرفی ما را تامین کند، بسیار مطلوب می‌باشد. هم‌چنین در مکان‌هایی که از شبکه توزیع برق دور می‌باشد و یا در کمپ‌های مسافرتی و ... در اختیار داشتن منبع تولید انرژی برق، می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.

موتور برق در مواقع بسیار کاربردی می‌باشد. این وسیله‌ی قابل حمل و بعضا بسیار کوچک، از سوخت انواع انرژی فسیلی، انرژی الکتریکی تولید می‌کند. موتور برق‌ها از نظر سوخت مصرفی به دسته‌های موتور برق بنزینی، موتور برق گازوئیلی (دیزل)، موتور برق گازی و ... تقسیم می‌شود. 

موتور برق گازوئیلی یا دیزل چیست؟

در ایران به دلیل در دسترس بودن سوخت بنزین، موتور برق بنزینی پراستفاده‌تر و کاربردی‌تر می‌باشد. در عین حال موتور برق گازوئیلی با توجه به ارزان‌تر بودن سوخت گازوئیل، طرفداران خود را دارد. در موتور برق دیزل، دستگاه به کمک یک موتور احتراق داخلی دیزلی، سوخت گازوئیل را تبدیل به انرژی مکانیکی کرده و توسط ژنراتور و سایر مدارهای الکترونیکی و کنترلی، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. 

نحوه کارکرد موتور برق دیزلی

در موتور برق گازوئیلی از موتور دیزل احتراق داخلی استفاده شده است. موتورهای دیزل در سیستم سوخت‌رسانی و تنظیم سوخت تفاوت‌های اساسی با موتور‌های بنزینی دارند. در موتور بنزینی از شمع برای ایجاد جرقه و احتراق سوخت و هوای فشرده شده استفاده می‌شود ولی در موتور دیزل شمع وجود نداشته و از خاصیت خودافجاری گازوئیل در زمان فشرده بودن به منظور احتراق و ایجاد انفجار استفاده می‌شود. قطعه‌ای دیگر در سیستم موتور برق دیزل که خاص این نوع از موتور‌ها می‌باشد، پمپ انژکتور دیزل می‌باشد که وظیفه‌ی سوخت‌رسانی و تنظیم میزان و شدت سوخت تزریق‌شده به موتور را بر عهده دارد.

مکانیزم و مراحل ایجاد انرژی مکانیکی از سوخت فسیلی در تمامی موتور‌ها تقریبا مشابه می‌باشد. در موتور دیزل نیز، بعد از ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر، فاز تراکم انجام شده و مخلوط سوخت و هوا داخل سیلندر فشرده می‌شوند. سپس این مخلوط به واسطه‌ی خاصیت خوداشتعالی گازوئیل آتش گرفته و اصطلاحا فاز حرکت یا قدرت انجام می‌شود. در مرحله آخر نیز دود حاصل از احتراق انجام شده در داخل سیلندر، از آن خارج می‌شود.

معمولا در شرایط یکسان و در صورت حذف طول عمر موتور از پارامتر‌های اندازه‌گیری، موتور دیزل نسبت به موتور بنزینی راندمان بالاتری دارد. این بدان معناست که با حجم یکسان سوخت، انرژی مکانیکی ایجاد شده از سوخت گازوئیل بیشتر از سوخت بنزین می‌باشد. و نیز با توجه به قیمت بسیار پایین‌تر گازوئیل در ایران، استفاده از موتور برق دیزل بسیار اقتصادی‌تر می‌باشد.

توان خروجی موتور برق گازوئیلی

توان خروجی در انواع موتور برق را با واحد کاوآ (kVA) و یا کیلووات (kW) بیان می‌کنند.

میزان توان الکتریکی تولید شده توسط موتور برق دیزل به پارامترهای متعددی بستگی دارد. سایز موتور دیزل به کار رفته در دستگاه، کیفیت سوخت استفاده شده برای کارکرد دستگاه، طول عمر موتور برق دیزلی، شرایط نگهداری و همچنین شرایط محل کارکرد دستگاه و ... همه و همه در ظرفیت نهایی توان تحویلی به مصرف کننده دخیل هستند. ژنراتور‌های دیزلی یا همان موتور برق دیزل توان خروجی را به دو صورت تکفاز و ۳ فاز در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهند. 

کاربرد موتور برق گازوئیلی

معمولا از موتور برق‌های ۳ فاز در کارگاه‌ها به منظور تامین برق دستگاه‌های ۳ فاز استفاده می‌شود. نوع تک فاز موتور برق گازوئیلی نیز بیشتر کاربرد خانگی دارد. همان‌طور که پیشتر بیان شد به دلیل در دسترس بودن سوخت بنزین در ایران، معمولا افراد برای کاربردهای خانگی از نوع بنزینی موتور برق استفاده می‌کنند. 

در کارگاه‌ها نیز به دلیل نیاز به برق ۳ فاز و همچنین کاهش هزینه‌های کارگاه، معمولا از موتور برق دیزل استفاده می‌کنند.

مزایای موتور برق گازوئیلی

• ارزان بودن سوخت این نوع از موتور برق
• میزان مصرف کمتر سوخت در حین کارکرد
• بالاتر بودن طول عمر بخش موتور دیزلی نسبت به موتور بنزینی
• حمل راحت‌تر و توانایی انبار کردن سوخت گازوئیل به دلیل بالاتر بودن درجه‌ی اشتعال آن
• راندمان بالاتر موتور دیزلی نسبت به نوع بنزینی

معایب موتور برق گازوئیلی

• دسترسی به سوخت گازوئیل نسبت به بنزین دشوارتر است.
• صدای تولیدی این دستگاه کمی بیش از نوع بنزینی می‌باشد.
• قیمت بالاتری نسبت به انواع دیگر موتور برق دارد.
• وزن بالای دستگاه
• میزان بیشتر آلودگی موتور دیزل نسبت به موتور بنزینی